หลักธรรมในการครองเรือน
ครองรัก ครองเรือน ครองธรรม
พระพรหมคุณาภรณ์
จากหนังสือ “ครองเรือน ครองรัก จักเลิศแท้ ด้วยครองธรรม”
ครองรัก ครองเรือน ครองธรรม
ฆราวาสธรรม แปลว่า หลักธรรมสำคัญสำหรับการครองเรือนหรือหลักธรรมสำหรับฆราวาสนั่นเอง ตรงไปตรงมา ฆราวาสธรรม ก็คือธรรมสำหรับฆราวาส
ที่จริง ฆราวาสในที่นี้ไม่ได้หมายถึงบุคคล แต่แปลว่าการครองเรือน ธรรมะสำหรับการครองเรือน และไม่ใช่เฉพาะคู่ครอง ชาวบ้านทุกคนต้องใช้ทั้งนั้น โดยเฉพาะก็เริ่มจากผู้ที่มามีชีวิตร่วมกัน ซึ่ง ท่านแสดงไว้ ๔ ข้อคือ
๑.สัจจะ แปลว่า ความจริง ทำไมพระพุทธเจ้าจึงเริ่มด้วยความจริงก่อน เดี๋ยวต้องมาดูกัน
๒. ทมะ แปลตามตัวว่าการฝึก การฝึกหมายถึงการทำให้เกิดความเจริญก้าวหน้าหรือการพัฒนานั่นเองเพราะคนเราจะมีความเจริญก้าวหน้าได้จะต้องมีการฝึก
๓. ขันติ แปลว่าความอดทน ซึ่งแสดงถึงความเข้มแข็ง ความอดทนที่แสดงออกในทางรูปธรรม ก็คือความทนทาน หรือแข็งแรง ทนทาน นั่นเอง
๔. จาคะ แปลว่า ความเสียสละ เรื่องความสุขที่ได้พูดไปก็มาลงที่นี่ด้วยคือความสามารถสละความสุขของตนเพื่อผู้อื่น สำหรับคู่ครองก็หมายถึงสามารถสละความสุขของตนเพื่อคู่ครองได้ ซึ่งเมื่อพูดด้วยภาพทางบวกก็เรียกว่ามีน้ำใจนั่นเอง การที่เราสละความสุขของเราเพื่อผู้อื่นได้ก็คือเรามีน้ำใจ พอพูดว่ามีน้ำใจ ก็จะทำให้รู้สึกหนักแน่น และมีความรู้สึกในทางที่ดีงามยิ่งขึ้น
ธรรม ๔ ข้อนี้นี่แหละเป็นหลักสำคัญ แม้แต่ยังไม่มีธรรมข้ออื่นเลยมีเพียง ๔ ข้อนี้ ก็พอที่จะทำให้ชีวิตคู่ครองดำรงอยู่ได้ด้วยดี
พระพรหมคุณาภรณ์
จากหนังสือ “ครองเรือน ครองรัก จักเลิศแท้ ด้วยครองธรรม”
ครองรัก ครองเรือน ครองธรรม
ฆราวาสธรรม แปลว่า หลักธรรมสำคัญสำหรับการครองเรือนหรือหลักธรรมสำหรับฆราวาสนั่นเอง ตรงไปตรงมา ฆราวาสธรรม ก็คือธรรมสำหรับฆราวาส
ที่จริง ฆราวาสในที่นี้ไม่ได้หมายถึงบุคคล แต่แปลว่าการครองเรือน ธรรมะสำหรับการครองเรือน และไม่ใช่เฉพาะคู่ครอง ชาวบ้านทุกคนต้องใช้ทั้งนั้น โดยเฉพาะก็เริ่มจากผู้ที่มามีชีวิตร่วมกัน ซึ่ง ท่านแสดงไว้ ๔ ข้อคือ
๑.สัจจะ แปลว่า ความจริง ทำไมพระพุทธเจ้าจึงเริ่มด้วยความจริงก่อน เดี๋ยวต้องมาดูกัน
๒. ทมะ แปลตามตัวว่าการฝึก การฝึกหมายถึงการทำให้เกิดความเจริญก้าวหน้าหรือการพัฒนานั่นเองเพราะคนเราจะมีความเจริญก้าวหน้าได้จะต้องมีการฝึก
๓. ขันติ แปลว่าความอดทน ซึ่งแสดงถึงความเข้มแข็ง ความอดทนที่แสดงออกในทางรูปธรรม ก็คือความทนทาน หรือแข็งแรง ทนทาน นั่นเอง
๔. จาคะ แปลว่า ความเสียสละ เรื่องความสุขที่ได้พูดไปก็มาลงที่นี่ด้วยคือความสามารถสละความสุขของตนเพื่อผู้อื่น สำหรับคู่ครองก็หมายถึงสามารถสละความสุขของตนเพื่อคู่ครองได้ ซึ่งเมื่อพูดด้วยภาพทางบวกก็เรียกว่ามีน้ำใจนั่นเอง การที่เราสละความสุขของเราเพื่อผู้อื่นได้ก็คือเรามีน้ำใจ พอพูดว่ามีน้ำใจ ก็จะทำให้รู้สึกหนักแน่น และมีความรู้สึกในทางที่ดีงามยิ่งขึ้น
ธรรม ๔ ข้อนี้นี่แหละเป็นหลักสำคัญ แม้แต่ยังไม่มีธรรมข้ออื่นเลยมีเพียง ๔ ข้อนี้ ก็พอที่จะทำให้ชีวิตคู่ครองดำรงอยู่ได้ด้วยดี